Opłata mocowa w 2026 roku gwałtownie wzrośnie. Jak obniżyć jej koszty?

Czym jest opłata mocowa i dlaczego za nią płacimy?

Opłata mocowa to składnik rachunku za prąd, który obowiązuje w Polsce od 2021 roku na podstawie ustawy o rynku mocy z dnia 8 grudnia 2017 roku. Jej celem nie jest opłata za zużytą energię, ale za zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, czyli gwarancję stałej dostępności prądu.

Finansuje ona tzw. rynek mocy. W praktyce oznacza to, że płacimy elektrowniom nie tylko za energię, którą wyprodukowały, ale także za ich gotowość do dostarczenia mocy w dowolnym momencie – szczególnie w godzinach, gdy zapotrzebowanie na prąd w całej Polsce jest najwyższe.

Jak obliczana jest opłata mocowa dla firm w 2026 roku?

W przeciwieństwie do gospodarstw domowych i odbiorców w grupie taryfowej C1 do mocy 16 kW, którzy płacą ryczałt, u większości przedsiębiorców opłata mocowa jest zmienna i zależy od profilu zużycia energii.

Kluczowe są tutaj godziny szczytowego zapotrzebowania. W 2026 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, są to dni robocze (od poniedziałku do piątku), między godziną 7:00 a 21:59. Miesięczna opłata mocowa będzie obliczana na podstawie ilości energii, którą Twoja firma pobrała z sieci właśnie w tych godzinach.

Stawka bazowa opłaty mocowej w 2026 roku = 219,40 zł/MWh

Jednak to nie wszystko. System premiuje firmy, które mają „płaski” profil zużycia, czyli nie generują nagłych skoków poboru mocy w szczycie. Dlatego każdego dnia roboczego wielkość pobranej energii elektrycznej  przez odbiorcę jest przypisywana do jednej z czterech kategorii (K1-K4), które korygują stawkę bazową:

• Kategoria K1 (Najtańsza): Różnica między poborem w szczycie i poza nim jest mniejsza niż 5% (profil płaski). Płacisz tylko 17% stawki bazowej.
• Kategoria K2: Różnica wynosi od 5% do 10%. Płacisz 50% stawki bazowej.
• Kategoria K3: Różnica wynosi od 10% do 15%. Płacisz 83% stawki bazowej.
• Kategoria K4 (Najdroższa): Różnica wynosi 15% lub więcej. Płacisz 100% stawki bazowej.

Wniosek jest prosty: Im bardziej „płaski” profil zużycia i im mniej energii zużywasz w godzinach 7:00-21:59 w dni robocze, tym niższą zapłacisz opłatę mocową.

Opłata mocowa 2026 – wyliczenia

Prosta kalkulacja wykażę, jak dotkliwa będzie podwyżka i jak wielkie oszczędności daje optymalizacja. Załóżmy, że firma zużywa średnio 1000 MWh miesięcznie w godzinach szczytu.

Oto jej miesięczna opłata mocowa w 2026 roku (przy stawce 219,40 zł/MWh) w zależności od kategorii:

Wyraźnie widać, że firma o takim samym zużyciu energii w szczycie może zapłacić prawie 220 tys. zł lub tylko 37 tys. zł. Różnica to ponad 182 000 zł miesięcznie, czyli ponad 2,1 miliona złotych rocznie oszczędności, osiągnięte tylko dzięki świadomemu zarządzaniu profilem zużycia.

Jak skutecznie obniżyć opłatę mocową? 4 kroki do oszczędności

Optymalizacja opłaty mocowej to proces, który wymaga danych i planowania. Oto jak to zrobić:

Krok 1: Analiza – Poznaj swój profil zużycia

Nie możesz zarządzać czymś, czego nie mierzysz. Pierwszym krokiem jest dokładne sprawdzenie, kiedy Twoja firma zużywa najwięcej prądu. Możesz poprosić o dane odnośnie profilu zużycia swojego dostawcę energii lub skorzystać z danych z inteligentnego licznika, jeśli posiadasz zdalny odczyt.

Niemniej jednak, najbardziej precyzyjnym i efektywnym rozwiązaniem jest system Smart Metering (inteligentne opomiarowanie). Umożliwia on bieżący monitoring zużycia energii w czasie rzeczywistym, dzięki czemu można dokładnie określić, które maszyny i procesy generują największe koszty oraz w jakich przedziałach czasowych.

Krok 2: Planowanie – Przesuń zużycie poza szczyt

Zidentyfikuj procesy, które nie muszą być wykonywane między 7:00 a 21:59 w dni robocze. Odpowiedz na pytania:

• Czy energochłonne maszyny mogą pracować w nocy lub w weekendy?
• Czy ładowanie elektrycznych wózków widłowych lub akumulatorów może odbywać się po 22:00?
• Czy systemy ogrzewania lub chłodzenia mogą być uruchamiane wcześniej, aby „zmagazynować” efekt i pracować z mniejszą mocą w godzinach szczytu?

Krok 3: Inwestycje – Zmniejsz pobór z sieci

Długofalową strategią jest częściowe uniezależnienie się od sieci w godzinach szczytu. Dwie najpopularniejsze metody to:

1. Instalacje OZE (np. fotowoltaika): Produkując własny prąd w ciągu dnia, znacząco zmniejszasz ilość energii pobieranej z sieci w godzinach szczytu.
2. Magazyny energii: Pozwalają gromadzić energię w nocy (gdy jest tańsza i poza szczytem opłaty mocowej), a następnie wykorzystywać ją w ciągu dnia.

Krok 4: Elastyczność – Zarabiaj na gotowości i usłudze elastyczności

Więksi odbiorcy mogą brać samodzielny udział, a wszyscy pozostali ze wsparciem agregatora, w programach DSR (Demand Side Response), zobowiązując się do ograniczenia poboru mocy na wezwanie operatora. Równolegle, operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD) od tego roku oferują płatne usługi elastyczności, obejmujące m.in. Interwencyjną Dostawę Mocy Czynnej (IDC) czy Interwencyjną Regulację Mocy Biernej (IRB). Dzięki dodatkowemu wynagrodzeniu można zrekompensować koszty opłaty mocowej.

Podsumowanie: Nie czekaj na wyższe rachunki

Wzrost opłaty mocowej do 219,40 zł/MWh w 2026 roku to poważne wyzwanie finansowe. Firmy, które zignorują swój profil zużycia, zapłacą najwyższe stawki. Te, które zaczną zarządzać energią świadomie, mogą obniżyć ten koszt nawet o ponad 80%.

Chcesz wiedzieć, w której kategorii (K1-K4) znajduje się Twoja firma i jaki masz potencjał oszczędności? Skontaktuj się z ekspertami Energy Solution na biuro@energysolution.pl lub przez poniższy formularz. Przeprowadzimy audyt Twojego profilu zużycia i pomożemy opracować strategię, dzięki której podwyżka opłaty mocowej nie uderzy w rentowność Twojego biznesu.